12. Sınıf 4. Ünite: Güncel Dini Meseleler

 

12. Sınıf 4. Ünite: Güncel Dini Meseleler

Bu ünitede, güncel dini meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemleri, iktisadi hayatla, gıda maddeleri ve bağımlılıkla, sağlık ve tıpla ilgili meseleleri ve Kur'an'dan bu konuyla ilgili alınabilecek mesajları öğreneceksiniz.

 Dini Meselelerin Çözümünde Temel İlke ve Yöntemler

Dini meseleler, insanların hayatlarında karşılaştıkları dinî açıdan hüküm gerektiren konulardır. Dini meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemler şunlardır:

- Vahiy kaynaklarına başvurmak: Dini meselelerin çözümünde ilk başvurulması gereken kaynaklar, Kur'an ve sünnettir. Kur'an ve sünnette açıkça hüküm verilen konularda başka bir kaynağa ihtiyaç yoktur. Kur'an ve sünnette açıkça hüküm verilmeyen konularda ise diğer vahiy kaynakları olan icma (Müslümanların ittifakı) ve kıyas (benzerlik yoluyla hüküm çıkarma) kullanılabilir.

- Zaman ve mekan şartlarını göz önünde bulundurmak: Dini meselelerin çözümünde zaman ve mekan şartları da dikkate alınmalıdır. Zira zaman ve mekan değiştikçe bazı dini hükümler de değişebilir. Bu değişim, dinin aslına dokunmadan, insanların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yapılmalıdır.

- Maslahat (yarar) ilkesine uygun hareket etmek: Dini meselelerin çözümünde maslahat ilkesine uygun hareket edilmelidir. Maslahat, insanların dünya ve ahiret mutluluğunu sağlayacak olan yarardır. Maslahat ilkesine göre, bir işin yapılması veya yapılmaması, insanlara yarar sağlıyorsa veya zarar vermiyorsa caizdir.

- Kolaylık ilkesine uygun hareket etmek: Dini meselelerin çözümünde kolaylık ilkesine uygun hareket edilmelidir. Kolaylık ilkesine göre, dinin emirleri insanlara kolaylık sağlamak içindir. Dinin emirleri zorluk veya sıkıntı yaratıyorsa, insanlara kolaylık gösterilebilir.

 İktisadi Hayatla İlgili Meseleler

İktisadi hayatla ilgili meseleler, insanların mal edinme, harcama, tasarruf, borçlanma, ticaret yapma gibi konularda karşılaştıkları dini meselelerdir. İktisadi hayatla ilgili meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemler şunlardır:

- Helal kazanç ilkesine uygun hareket etmek: İslam, insanların helal yollardan mal edinmelerini emreder. Helal kazanç, Allah'ın rızasına uygun olan ve insanların haklarına riayet edilen kazançtır. Haram kazanç ise Allah'ın rızasına aykırı olan ve insanların haklarına tecavüz edilen kazançtır. Haram kazançtan kaçınmak için faiz, kumar, rüşvet, hile gibi yollardan uzak durmak gerekir.

- İsraf etmemek: İslam, insanların malını israf etmemelerini emreder. İsraf, malı gereksiz veya zararlı şeylere harcamaktır. İsraf etmemek için malı ihtiyaç duyulan veya hayır işleyen yerlere harcamak gerekir.

- Zekat ve sadaka vermek: İslam, insanların malını zekat ve sadaka vererek paylaşmalarını emreder. Zekat, belirli bir miktardaki malın belirli bir oranda fakirlere verilmesidir. Zekat, hem farz hem de ibadettir. Sadaka ise malın herhangi bir miktarının herhangi bir zamanda ihtiyaç sahiplerine verilmesidir. Sadaka, hem sünnet hem de hayırdır.

- Helal ticaret yapmak: İslam, insanların ticaret yapmalarını teşvik eder. Ticaret, malın karşılıklı değişimidir. Helal ticaret yapmak için ticaretin şartlarına uygun hareket etmek gerekir. Helal ticaretin şartları şunlardır:

  - Akdin sahih olması: Ticaretin geçerli olması için tarafların rıza göstermesi, akdin açık ve net olması, akdin caiz olması gerekir.

  - Malın helal olması: Ticaretin geçerli olması için malın helal yollardan elde edilmiş olması, malın kendisinin veya kullanımının haram olmaması gerekir.

  - Ölçü ve tartının doğru olması: Ticaretin geçerli olması için ölçü ve tartının adaletli ve doğru yapılması, hile ve aldatmadan kaçınılması gerekir.

 Gıda Maddeleri ve Bağımlılıkla İlgili Meseleler

Gıda maddeleri ve bağımlılıkla ilgili meseleler, insanların beslenme, içecek, sigara, alkol, uyuşturucu gibi konularda karşılaştıkları dini meselelerdir. Gıda maddeleri ve bağımlılıkla ilgili meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemler şunlardır:

- Helal gıda tüketmek: İslam, insanların helal gıda tüketmelerini emreder. Helal gıda, Allah'ın rızasına uygun olan ve insan sağlığına zarar vermeyen gıdadır. Haram gıda ise Allah'ın rızasına aykırı olan ve insan sağlığına zarar veren gıdadır. Haram gıdadan kaçınmak için domuz eti, kan, leş, alkol gibi yasaklanan gıdalardan uzak durmak gerekir.

- Sağlıklı beslenmek: İslam, insanların sağlıklı beslenmelerini emreder. Sağlıklı beslenme, vücudun ihtiyacı olan besin öğelerini yeterli ve dengeli bir şekilde almaktır. Sağlıklı beslenmek için çeşitli gıdalar tüketmek, abur cubur yememek, öğün atlamamak, su içmek gerekir.

- Bağımlılık yapıcı maddelerden uzak durmak: İslam, insanların bağımlılık yapıcı maddelerden uzak durmalarını emreder. Bağımlılık yapıcı maddeler, insanın bedenine ve ruhuna zarar veren ve onu Allah'tan uzaklaştıran maddelerdir. Bağımlılık yapıcı maddelerden uzak durmak için sigara, alkol, uyuşturucu gibi yasaklanan veya zararlı olan maddelerden uzak durmak gerekir.

 Sağlık ve Tıpla İlgili Meseleler

Sağlık ve tıpla ilgili meseleler, insanların sağlık sorunlarına çözüm bulma, hastalıklardan korunma, tedavi yöntemleri seçme gibi konularda karşılaştıkları dini meselelerdir. Sağlık ve tıpla ilgili meselelerin çözümünde temel ilke ve yöntemler şunlardır:

- Sağlığa önem vermek: İslam, insanların sağlığına önem vermelerini emreder. Sağlık, insanın hem dünya hem de ahiret hayatını etkileyen bir nimettir. Sağlığa önem vermek için temizliğe, beslenmeye, spora, uyku düzenine dikkat etmek gerekir.

- Hastalıklara sabretmek: İslam, insanların hastalıklara sabretmelerini emreder. Hastalık, insanın imtihanıdır. Hastalığa sabretmek, insanın günahlarının affına ve sevabının artmasına vesile olur. Hastalığa sabretmek için dua etmek, şükretmek, şikayet etmemek gerekir.

- Tedavi olmak: İslam, insanların tedavi olmalarını emreder. Tedavi, Allah'ın insanlara verdiği bir imkandır. Tedavi olmak, insanın hastalığından kurtulmasına ve sağlığına kavuşmasına yardımcı olur. Tedavi olmak için doktora başvurmak, ilaç kullanmak, alternatif yöntemleri denemek gerekir.

- Organ bağışı yapmak: İslam, insanların organ bağışı yapmalarını caiz görür. Organ bağışı, hayat kurtaran bir iyilik eylemidir. Organ bağışı yapmak için kişinin rızası, ailesinin izni, dinî ve tıbbî şartların uygunluğu gerekir.